Diabetes, wat is het en wat kan je er tegen doen?

Diabetes, ook wel bekend als suikerziekte, is een ziekte waarbij er te weinig het hormoon insuline wordt aangemaakt in het lichaam, of dat het lichaam niet goed reageert op insuline. Insuline regelt de bloedsuikerspiegel en als dit ontregeld is, kan het lichaam de bloedsuikerspiegel niet meer in de juiste balans houden.

Er zijn twee soorten diabetes. Diabetes type 1 en type 2. Zo’n 90 procent van de mensen met suikerziekte heeft diabetes van het type 2. Bij dit type wordt er te weinig insuline aangemaakt en het lichaam reageert er ook niet meer goed op. Bij type 1 diabetes worden de cellen die insuline aanmaken vernielt door het afweersysteem.

Type 1 diabetes ontstaat vaak al op jonge leeftijd, waarbij de patiënt vrij acuut ziek wordt en in korte tijd gewicht verliest. Doordat het eigen afweersysteem zich richt op insuline producerende cellen, moeten patiënten met type 1 diabetes dagelijks hun bloedsuiker meten, insuline spuiten of een pompje dragen. Voor iedere hap die ze eten, moeten ze berekenen hoeveel insuline er nodig is.

Type 2 diabetes ontstaat meestal op oudere leeftijd, alhoewel het de laatste jaren steeds vaker bij jonge mensen voorkomt. Dit type hangt sterk samen met een hoog BMI en weinig beweging, hierdoor kan de productie van insuline verminderen. De ziekte ontstaat heel geleidelijk met weinig klachten.

Hypo’s en hypers

 

Als er een te hoog bloedsuiker is in het lichaam, kan een diabetespatiënt een hyper krijgen. Diabetes symptomen van een hyper zijn: veel plassen, dorst hebben, vermoeidheid, plotselinge humeurigheid en een misselijk gevoel. Het lichaam doet er alles aan om het teveel aan bloedsuiker kwijt te raken. Het is belangrijk om dan veel te drinken, maar geen frisdranken bijvoorbeeld. En bewegen kan ook helpen om het suiker in het bloed te doen laten dalen. Tevens kan extra insuline bijspuiten helpen.

Bij een hypo is er sprake van het tegenovergestelde, namelijk een te laag bloedsuikergehalte. Men kan gaan zweten, trillen, humeur wisselt plotseling, duizeligheid, hoofdpijn, vermoeidheid en honger hebben. Een hypo verdwijnt weer als men iets zoets drinkt of eet. In ernstige gevallen kan iemand met een hypo of hyper flauwvallen of zelfs in coma raken, dan moet er direct hulp ingeschakeld worden.

Welke behandeling is mogelijk?

Het soort behandeling hangt af om welk type diabetes het gaat. Bij type 1 diabetes moet de patiënt dagelijks insuline injecteren. Dit wordt gedaan met behulp van een insulinepen. Een andere methode om insuline te injecteren is middels een insulinepomp. De pomp geeft via een kleine naald in de buik steeds een beetje insuline af. En tijdens een maaltijd kan er een extra dosering worden afgegeven. Bij type 1 diabetes moet de patiënt een aantal keer per dag de glucosewaardes meten om zo te bepalen hoeveel insuline er nodig is.

Voor de behandeling van type 2 diabetes is het realiseren van een gezonde leefstijl het meest belangrijk. Denk hierbij aan gezond eten, voldoende beweging, niet roken en niet te veel alcohol. Mochten de bloedglucosewaarden niet voldoende omlaag gaan, ondanks door een gezond gewicht en meer beweging, dan zijn er ook medicijnen nodig. Soms krijgen patiënten direct al medicijnen toegediend als diabetes is gediagnosticeerd. Er zijn meerdere medicijnen die worden voorgeschreven voor patiënten. Welke medicijnen worden voorgeschreven is afhankelijk van het soort diabetes, dat verschilt vaak tussen patiënten. Het kan voorkomen dat het ook nodig is om daarnaast ook insuline in te spuiten. Verder krijgt een patiënt vaak ook medicijnen om het cholesterol en bloeddruk te verlagen, zodat de kans op hart- en vaatziekten wordt verkleind.

Het dieet

 

Groente dieetKoolhydraten spelen een belangrijke rol bij diabetes. Om diabetes te behandelen is het belangrijk om hierop te letten. Koolhydraten zijn suikers en zetmeel en kom je bijvoorbeeld tegen in pasta, brood, koek en frisdrank. Om een gezondere leefstijl te creëren als behandeling tegen diabetes is het niet belangrijk om een heel streng dieet te volgen. Het is belangrijker een goed voedingspatroon te volgen dat minder koolhydraten bevat. Dit verbetert de bloedsuiker. En door voeding te nemen die meer voedingsstoffen en vezels bevatten, zoals volkorenbrood, groenten, peulvruchten, fruit en zilvervliesrijst, stijgt de bloedsuiker langzamer en wordt het minder hoog.

 

Men kan ook gebruik maken van een diëtist om een goed voedingspatroon mee samen te stellen. Vanuit de zorgverzekering wordt dit vergoed voor mensen met diabetes. Samen met de diëtist wordt besproken wat een haalbaar streefgewicht is, hoe de vermindering van koolhydraten het beste in het huidige leefpatroon past en hoe alle benodigde voedingsstoffen binnen gekregen kunnen worden, zonder gezondheidsklachten te krijgen. Als een patiënt minder koolhydraten gaat eten, is het verstandig om dit te overleggen met de arts, want meestal zal er dan ook minder medicatie of insuline nodig zijn.

 

Diabetes oorzaak

De precieze oorzaak van diabetes is nog onbekend. Bij diabetes type 2 is er een verhoogde kans als er sprake is van overgewicht en te weinig beweging. Maar ook dat zegt niet alles, er zijn ook mensen die gezond leven en toch type 2 diabetes krijgen.

Erfelijkheid kan een rol spelen bij het ontstaan van diabetes, dit is afhankelijk van het soort diabetes. Type 2 diabetes komt vaak voor bij meerdere familieleden, meer dan bij type 1 diabetes. De ziekte wordt niet direct geërfd, maar de aanleg voor de ziekte wordt geërfd. De kans is groter op type 2 diabetes als meerdere mensen in de familie het ook hebben. Echter is de levensstijl nog meer van belang om diabetes wel of niet te krijgen. Zelfs als de ziekte in de familie voorkomt en iemand er aanleg voor heeft. Kan een gezonde levensstijl het risico op de ziekte met de helft doen verkleinen.

Bij type 1 diabetes komt het minder vaak voor dat het erfelijk is, als er wel sprake is van erfelijkheid, gaat het waarschijnlijk om een speciale vorm, zoals MODY. Het is voor de onderzoekers nog niet geheel duidelijk wat een rol speelt bij het ontstaan van type 1 diabetes. Mogelijk speelt voeding en virussen een rol in combinatie met genetische aanleg.

Diabetes voorkomen

In hoeverre de wetenschap nu kennis heeft over de ziekte, is diabetes helaas niet altijd te voorkomen. Bij type 1 diabetes vrijwel helemaal niet. Bij type 2 diabetes kan het vaak wel voorkomen worden door een gezonde levensstijl. Dit kan het risico op diabetes type 2 wel met de helft verkleinen.

Voldoende beweging is erg belangrijk, minstens een halfuur per dag. Dit kan al door op de fiets naar het werk te gaan. Of in de middagpauze even een wandeling te maken. Ook is een gevarieerd eetpatroon met zo min mogelijk suiker belangrijk. Wat moet dit eetpatroon wel bevatten? Veel groente, volkorenproducten en weinig zout.

Diabetes symptomen

Wanneer men diabetes type 1 heeft, is het vaak snel duidelijk, omdat mensen zich echt niet goed voelen. Bij type 2 diabetes is het een ander verhaal, veel mensen weten jarenlang niet dat ze diabetes hebben, omdat de diabetes symptomen niet altijd iedereen even duidelijk zijn. Veel klachten die bij diabetes type 2 horen, zoals vermoeid zijn en futloos zijn, hebben zoveel mensen wel eens. Deze klachten worden vaak niet direct gerelateerd aan diabetes.

De meest voorkomende diabetes symptomen bij type 1:

  • Plotseling gewichtsverlies zonder duidelijke reden
  • Veel dorst hebben
  • Veel moeten plassen
  • Ziek voelen; misselijk zijn of overgeven
  • Veel honger of juist een verminderde eetlust hebben
  • Wazig zicht

De meest voorkomende diabetes symptomen bij type 2:

  • Vermoeidheid
  • Veel dorst hebben
  • Veel moeten plassen
  • Last van ogen hebben, zoals rode, branderige ogen of wazig zien
  • Wondjes die slecht genezen
  • Kortademigheid
  • Pijn in de benen bij het lopen
  • Infecties die terugkomen, zoals blaasontsteking

Diabetes en alcohol

Diabetes en alcohol is niet de beste combinatie. Tijdens het drinken van alcohol moet de lever hard werken om de alcohol af te breken. Daardoor geeft de lever geen glucose meer af en hierdoor neemt de bloedglucosewaarde af. Per persoon en per type drankje verschilt de mate van snelheid waarin de waarde afneemt. Een daling van de glucose kan leiden tot een hypo. Daarom is het belangrijk om altijd glucose en een bloedglucosemeter bij je te hebben. Daarnaast zorgt alcohol ook voor een verhoogde bloeddruk, die verhoogt de kans op hart- en vaatziekten, met name bij mensen met diabetes. Dit komt doordat de bloedvaten het al zwaar hebben vanwege de wisselende bloedglucosewaarden en aderverkalking.

Houd er daarnaast rekening mee dat alcoholische dranken ook veel suiker bevatten, waar een diabetespatiënt gevoelig voor is. Alcohol drinken mag, maar het is verstandig om als diabetespatiënt je te houden aan de aanbevolen hoeveelheid van de gezondheidsraad; niet meer dan één glas per dag.

Diabetes is een veel voorkomende ziekte en onderzoekers zijn nog dagelijks bezig om de oorzaken, symptomen en behandelingen te onderzoeken, zodat de ziekte zoveel mogelijk voorkomen kan worden. Een voorbeeld hiervan is, het Diabetes fonds dat geld inzamelt voor wetenschappelijk onderzoek.

Wilt u meer uitleg? Vind uw huisarts in de buurt.

Onze website maakt gebruik van cookies. Met cookies wordt de website persoonlijker en gebruikersvriendelijker. Lees meer over cookies

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.

Sluiten